Niets zo frustrerend als van de ene file zo de volgende in te worden geloodst. Vaak komt dat door een navigatiesysteem dat iedere filerijder dezelfde alternatieve route adviseert. Dat moet beter kunnen, dachten de overheid en de Verkeersinformatiedienst, en ze ontwikkelden een smartphone-app. Op basis van de locatie van de auto wordt de weggebruiker gemonitord en actief gestuurd.
In een poging het fileprobleem rondom Amsterdam op te lossen, begint volgende week een proef met ADAM – een navigatie-app met alternatieve rijroutes. Anders dan bij gewone verkeersapps of navigatiesystemen hebben verkeersdiensten toegang tot het systeem en zullen ze met hun advies de verkeersstroom beïnvloeden.
Is er op de A10 een vrachtwagen geschaard en dreigt een file te ontstaan, dan raadt de app een deel van de automobilisten een afwijkende maar ongeveer net zo snelle route aan. Anderen kunnen dan gewoon hun weg vervolgen. Die actieve spreiding moet uiteindelijk voorkomen dat iedereen stil komt te staan, zegt Patrick Potgraven van de Verkeersinformatiedienst. Niet iedereen zal dus de kortste route rijden, maar uiteindelijk wel de snelste. Andersom stuurt de bestuurder audioberichtjes waarmee hij de verkeersdiensten op de hoogte houdt van de situatie op de weg.
Dat spreiding een voor de hand liggende oplossing lijkt, snapt Potgraven. Maar net als bij het betalen van belasting is er in het verkeer sprake van een natuurlijk conflict tussen het collectieve en persoonlijke belang. ‘Op de langere termijn is het voor iedereen beter dat de één in kilometers een iets langere route rijdt dan de ander. We zijn er allemaal bij gebaat, maar je hebt wel een onzichtbare hand nodig die je het juiste zetje geeft.’
De slimme software is mede geënt op de wetenschappelijke theorie van Serge Hoogendoorn, hoogleraar verkeersmanagement aan de TU Delft: ‘Automobilisten zijn met behulp van verkeersinfo langs de weg prima in staat zichzelf te redden, maar het voordeel van die zelfregulering kent een snel bereikte grens.’ Verdeling van verkeer en voorkomen dat nog meer auto’s zich op een zelfde weg voegen – dat wat de app dus moet gaan doen – biedt dan uitkomst. Hoogendoorn: ‘Dit idee is al vele malen beschreven in de wetenschap, maar wordt naar mijn weten nu voor het eerst op grote schaal getest.’
De locaties en gereden routes van de 10 duizend beoogde deelnemers worden met behulp van gps anoniem opgeslagen tot een jaar na de proef. Die duurt tot het begin van de zomer. Uitbreiding naar de rest van Nederland volgt mogelijk daarna.